İşletim Sisteminin Yönetimini Yapabilme

Bilişim Teknolojilerinin Temelleri İBE ve Staj İşletmelerde Beceri Eğitimi

28.01.2021

5.439

İşletim sisteminin yönetimini yapabilme etkinliği kapsamında denetim masasının özellikleri, denetim masası araçlarının tanıtılması, sistem güvenlik araçları ve web tarayıcılarının özelliklerini inceleyeceğiz.

İşletim Sisteminin Yönetimini Yapabilme Etkinliği

İşletim sisteminin yönetimini yapabilme isimli İşletmelerde Beceri Eğitimi etkinliği kapsamında denetim masasının özellikleri, denetim masası araçlarının tanıtılması, sistem güvenlik araçları ve web tarayıcılarının özelliklerini inceleyeceğiz.

Denetim Masası Nedir?

Bilgisayardaki tüm yazılım ve donanımların ayarlarını yapabildiğimiz pencereye denetim masası denir. Denetim Masası aslında Control Panel kelimelerinin karşılığı olarak çevrilmiştir. Yani bilgisayarımızdaki her şeyin kontrol ve ayarlamalarını yapabildiğimiz bölüm.

Denetim masasını açmak için şu adımları izlememiz gerekir.

Başlat–>Denetim Masası

Başlat–>AyarlaràDenetim Masası

Bilgisayarım–>Denetim Masası

Denetim masasında şu ayarları gerçekleştirebiliriz.

Farenin ok şeklini değiştirebilir, çift tıklama hızını ayarlayabiliriz.

Klavyenin imlecinin tipini ve klavye dilini değiştirebiliriz.

Ağ bağlantılarını düzenleyebiliriz.

Kullanıcı ekleyebilir, şifrelerini değiştirebiliriz.

Webcam, tarayıcı gibi sonradan bilgisayara takılmış donanımların görüntü ayarlarını yapabiliriz.

Ekranımızın görüntü ayarlarını yapabiliriz.

İnternet seçeneklerini değiştirebiliriz.

Klasör seçeneklerini değiştirebiliriz.

Bilgisayarımıza yüklediğimiz programları değiştirip kaldırabiliriz.

Yazı tipleri ekleyebiliriz

Yazıcıların ayarlarını değiştirebiliriz.

Güvenlik ayarlarını yapabiliriz.

Firewall ( Ateş Duvarı) ayarlarını yapabilirsiniz.

Ses ayarlarını yapabiliriz.

Denetim Masası Öğelerinin Görevleri

Erişilebilirlik: Yeni ismi Erişim Kolaylığı Merkezi. Burada görsel ya da işitsel veya başka türlü fiziksel engelleri olan kişilere kolaylık sağlaması açısından, görüntünün büyütülmesi, farklı renklerde sunulması ya da ekrandaki düğme ve çubukların seslendirilmesi gibi ayarlamalar mevcut. Bu şekilde bilgisayarı daha kolay kullanabilme özelliklerini aktif hale getirebilirsiniz.

Yeni Donanım Ekle: Yeni bir donanım bağladık ama sürücü dosyasında (driver) sorunlar varsa bu öğeyi kullanarak donanımın sürücüsünü yükleyip yeni donanım ekleyebiliriz.

Program Ekle Kaldır: Sisteme kurulu programların listelendiği bölümdür. Burada kurduğumuz programları değiştirmek ya da kaldırmak için çift tıklamamız yeterlidir. Windows bileşenleri bölümünden de işletim sisteminin sağladığı bazı özellikleri yükleyebilir ya da kaldırabiliriz.

Yönetim Araçları: Bilgisayarda çalışan hizmetler, donanımlar, zamanlanmış görevler gibi birçok başlığı kendi içinde barındıran bölümdür. Buradan disklerinize bakım yapabilir, birleştirebilir ve atık dosyalardan kurtulabilirsiniz.

Otomatik Güncelleştirmeler: Windows’un en son güncelleştirmeleri alması için bu ayarı açık bıraktığınızda Windows otomatik olarak son güncelleştirmeleri alır ve sisteminizi yeni kötü yazılımlara karşı korur.

Görüntü: Bilgisayarda görüntü ile ilgili tüm ayarlamaları yapabileceğiniz bölümdür. Çözünürlüğü değiştirebilir, renklerle oynayabilir ve parlaklık ayarı yapabilirsiniz.

Tarih ve Saat: Sistem tarih ve saatini değiştirmek ya da zaman diliminizi değiştirmek için kullanabileceğiniz bölümdür. Burada gün ışığından yararlanmak için sistem saatinin otomatik değiştirilmesi ayarını da yapmak mümkündür.

Klasör Seçenekleri: Klasör pencerelerinde nelerin görünüp görünmeyeceğini, dosya ve klasörlerin görünüm simgelerini ve hangi programlarla birlikte açılacağının ayarlandığı bölümdür. Özellikle gizli ve korunan sistem dosyalarını arıyorsanız bu bölümden görünür hale getirebilirsiniz.

Yazı Tipleri: Bilgisayarınızda yüklü fontları gösterir. Buradan bu fontları silebilir ya da yenilerini ekleyebilirsiniz.

Yazıcılar ve Aygıtlar: Bilgisayarınıza bağlı tüm yazıcıların listelendiği bölümdür. Dilerseniz buran bu yazıcıları kaldırabilir ya da yenilerini ekleyebilirsiniz. Yazıcıların gelişmiş yazdırma özelliklerine de buradan ulaşabilirsiniz (Koyu Açık tonlama, çözünürlük kalitesi gibi)

İnternet Seçenekleri: İnternet Tarayıcısı İnternet Explorer programının ayarlarını değiştirebileceğiniz kısımdır.

Klavye: Klavyenizin Q mu yoksa F mi ya da başka bir dile ait olup olmadığını ayarladığınız bölümdür.

Fare: Fare imlecinin görünümü tıklatma hızı, çift tıklatma hızı ve sürükleme simgelerini değiştirebilir bilgisayarınıza farklı bir hava verebilirsiniz.

Ağ ve Paylaşım Merkezi: İnternet ya da lokal ağdaki bilgisayarınızın ip adresi kablosuz şifreler ve tcp-ip protokolleri gibi ayarlamaları ayrıca DNS ve dosya/yazıcı paylaşma gibi ayarları yapabileceğiniz bölümdür.

Güç Seçenekleri: Ekran koruyucu ayarları, kaç dakika sonra ekranın kapatılacağı ya da uyku moduna geçileceği, bilgisayarın power düğmesine basıldığında ne yapılması gerektiği gibi ayarlamaların yapılabileceği denetim masası öğesidir.

Bölge: Kullanılan para birimi, gün ay yıl dizilimi, sayısal ayraçlar gibi ülkelere has özeliklerin değiştirilebileceği bölümdür.

Güvenlik ve Bakım: Bilgisayarınızda kurulu bir antivirüs olup olmadığı, güvenlik duvarının ayarlarının düzgün yapılıp yapılmadığı ve güncelleştirme durumları ayarlarını yapabileceğiniz bölümdür.

Ses: Mikrofon, hoparlör kayıt cihazı gibi aygıtların seviyeleri, ekolayzır gibi ses efektlerinin de ayarlanabileceği bölümdür.

Sistem: Sistemimizde kurulu olan Windows işletim sisteminin hangi sürümünün kurulu olduğu, bilgisayarınızın işlemci modeli ve RAM miktarını bir buradan görebiliriz. Ayrıca sisteme bağlı tüm donanımların bir ağaç görünümü şeklinde dizildiği Aygıt Yöneticisine de buradan ulaşılabilir.

Kullanıcı Hesapları: Bilgisayarı birden fazla kişi kullanıyorsa her birinin ayarları farklı olarak tutmak için kullanılan kullanıcı hesaplarını düzenlememizi sağlayan bölümdür. Buradan yeni kullanıcılar ekleyebilir silebilir ya da parolasını değiştirebilirsiniz.

Sistem Güvenliği

Güvenlik Yazılımları:

Güvenlik yazılımları bilgisayarınızın virüs girme ihtimali olan (bellek, ön yükleme bölümü, çalıştırılabilir programlar, dokümanlar vb.) tarar. Bu programların virüs tespit yöntemleri iki türlüdür:

– Kendi veri tabanlarındaki virüslerin imzalarını (virüsün çalışmasını sağlayan bilgisayar program parçası) bilgisayarınızda arar.

– Programları virüs olabilecek zararlı kodlara karşı analiz eder.

Günümüzdeki popüler virüs koruma programlarının veri tabanlarında binlerce virüs imzası ve bunların türevleri vardır. Bu veri tabanlarına yeni çıkan virüslerin imzalarını eklemek için sık aralıklarla güncelleme yapmak gerekir.

Çeşitleri:

Şu anda dünyada kullanılan yüzlerce virüs koruma programı vardır. Bu yazılımların sürekli yeni sürümleri piyasaya çıkmaktadır.

Genel tercih; bu programlardan oldukça gelişmiş, geniş tarama seçenekleri olan, etkili temizleme ve koruma yapabilen, güncelleme işlemlerini internet üzerinden alabilen bir anti virüs programı kurmak ve çalıştırmaktır.

Kurulumu:

Antivirüs program CD’si içerisinde yer alan işletim sisteminin desteklediği işlemci yapısına göre 32 bit veya 64 bit kurulum dosyasını çalıştırarak kurulumu başlatıp bir sonraki adım olan “Lisans Sözleşmesinin Koşullarını Kabul Ediyorum” işaretlenerek kurulum devam ettirilmiş olur.

Üçüncü Parti Güvenlik Yazılımı ve Kurulumu:

Kullanılacak antivirüs sürümü işletim sistemi ile uyumlu olmalıdır. Bilgisayarın özelliklerinden işletim sisteminin kaç bit olduğuna bakılmalıdır (64 bit veya 32 bit). “Bilgisayarım / Sağ Tık” özelliklerden bakılabilir.

Güncelleştirme

Otomatik Güncelleştirme:

İşletim sistemi yeni virüslere ve tehditlere karşı bilgisayarı korumaya yardımcı olabilen önemli güncelleştirmeleri düzenli olarak sunmaktadır.

İsteğe Bağlı Güncelleştirme:

Bir web tarayıcısının en son sürümü; düzenli aralıklarla güvenlik güncelleştirmeleri sunarak çevrim içi bilgisayarda gizliliğin korunmasına yardımcı olabilen güvenlik düzeltmeleri ve yeni özellikleri barındırır.

Web Tarayıcı (İnternet Tarayıcısı) Nedir?

Kullanıcıların internet sayfalarını görüntüleyebilmesini sağlayan programlardır.

WEB tarayıcı programları İnternet sitelerinin sunucularından aldıkları bilgiyi kullanıcının anlayacağı biçime dönüştürerek gösterir.

Tarayıcılar farklı firmalar tarafından yapıldıkları için bir Web sitesi her tarayıcıda aynı görünmeyebilir. Ayrıca İnternet tarayıcılarının hız, güvenlik, desteklediği teknolojiler, sistem kaynaklarını kullanma konularında farklılıkları vardır.

WEB Tarayıcı Programları Özellikleri

Web tarayıcıları kendi bünyesinde bir çok özellik barındırmaktadır. Bu özelliklerin bazıları şunlardır;

Arama kısa yolları (Arama Tahmin)

Gezinti ve arama geçmişi gösterme

Gizli Mod üzerinde Web sitesi gezintisi

Web geliştirici özellikleri

Sık kullanılan Web sitelerini işaretleme ve daha sonra o Web sayfalarına erişme

Şifre hatırlama özellikleri vb.

Arama Kısa Yolları (Arama Tahmin)

Web adresi yazılan bölüme direkt olarak aramak istediğiniz sözcüğü aratabileceğiniz özelliktir.

Gezinti ve Arama Geçmişi Gösterme

Tüm tarayıcılar hangi Web sayfalarında gezdiğinizi ve arama geçmişinizi kayıt altına almaktadır. Böylece kaybettiğiniz bir Web sitesini rahatlıkla geçmişinize bakarak bulabilirsiniz.